Reservoargeofysikk

Undervisningssemester

Haust

Undervisningsstad

Bergen

Mål og innhald

Mål:
Reservoargeofysikk har som mål å syne korleis ein ved geofysiske undersøkingar kan beskrive moglege typar væsker og voluma av desse i bergartar som ligg opp til fleire kilometer under jorda si overflate. Dette er viktig når ein til dømes skal leite etter hydrokarbon eller lokalisere bergarter som kan verte brukt til lagring av karbondioksid. Vidare er dette spesielt viktig når ein skal overvaka og betre utnytte reservoar som allereie vert nytta i produksjon av hydrokarbon og/eller lagring av karbondioksid.

Kurset gjev ei brei innføring i dei fysiske prinsippa som gjeld for slik kartlegging, samt å vise døme på korleis dette vert gjort i praksis.

Når kurset er ferdig skal studenten forstå dei grunnleggande prinsippa for dei metodane det vert gjort greie for og være i stand til å løyse enkle relevante oppgåver, samt gjere greie for usikkerheitar som heftar ved svara.

Innhald:
Kurset har ei tematisk oppdeling og startar med å forklare de einskilde fysiske eigenskapane til bergarter og væsker, og korfor dei påverkar geofysiske målingar. Det vert lagt spesiell vekt på seismikk. Deretter definerast størrelsar som beskriv reservoar-eigenskaper i ein porøs bergart, og fylgjast av ulike teoriar for å berekne dei tilhøyrande seismiske forhold. Vidare går ein igjennom korleis ulike seismiske forhold i eit reservoar avbildast i seismiske data og seismiske attributtar. Til slutt koplast reservoar forhold saman med seismiske observasjonar, som endeleg definerer prinsippa for statisk og dynamisk kvantitativ seismisk tolking.

Læringsutbyte

Studenten skal ved avslutta emne ha følgjande læringsutbyte definert i kunnskapar, ferdigheiter og generell kompetanse:

Kunnskapar
Studenten kan

• forklara ulike seismiske forhold i en bergart
• forklara reservoar eigenskaper til ein bergart og korleis desse er påverka av ulike geologiske prosessar
• forklara dei viktigaste prinsippa som vert nytta til å berekne de seismiske forhold i ukonsoliderte og konsoliderte reservoarbergarter
• forklare kvalitativt kva for effektar endringar i ulike reservoar eigenskapar vil ha på de seismiske forhold i bergarten
• forklara dei mest sentrale stega i seismisk analyse og de viktigaste seismiske attributtane
• gjere greie for seismisk oppløysing
• orklara ulike steg knytta til kvanitativ seismisk tolkning

Ferdigheiter
Studenten kan

• frå petrofysiske data berekne dei tilhørande elastiske og seismiske forhold
• berekne korleis dei elastiske og seismiske forhold i ein bergart beståande av fleire mineral og væsker kan endre seg med ulike geometriske fordelingar av desse
• berekne korleis mekanisk og kjemisk kompaksjon vil endre seismiske forhold i ein bergart
• berekne endringar i seismiske forhold i en bergart som følgje av endringar i porevæskenes samansetning eller trykk
• gjere enkel Amplitude versus Offset analyse og nytte dette i kartlegging av reservoar
• konstruera ein såkalla Rock Physics Template

Generell kompetanse
Studenten

• har opparbeid ei forståing for korleis bergartstype og reservoarforhold vil være mogleg å kjenne att i geofysiske data
• har innsikt i korleis ein bergarts samansetning på mikro-nivå vil ha effekt på de seismiske eigenskapane på makro-nivå
• har innsikt i seismisk analyse på ulike nivå
• har opparbeid erfaring i kvantitativ seismisk tolking
• har vist forståing for vitskapleg etikk og evne til å arbeida sjølvstendig og saman med andre

Krav til forkunnskapar

GEOV101

Instituttet kan vurdere fritak fra forkunnskapskravet ved søknad. Kontakt studiekonsulenten på Instituttet

Tilrådde forkunnskapar

GEOV113, GEOV276

Krav til studierett

For oppstart på emnet er det krav om ein studierett knytt til Det matematisk-naturvitskaplege fakultet http://www.uib.no/matnat/52646/opptak-ved-mn-fakultetet

Arbeids- og undervisningsformer

• Førelesningar, 2 timar/veke
• Øvingar med hjelp, 2 timar/veke

Obligatorisk undervisningsaktivitet

Studentane må levera inn to skriftlege oppgåver som skal vere godkjende for å få endeleg vurdering i emnet. Desse oppgåvene er gyldige i to (2) semester, inkludert semesteret dei vart godkjende.

Vurderingsformer

I emnet nyttar ein følgjande vurderingsformer:

• Skriftlege oppgåver , utgjer 20% av karakteren.
• Munnleg eksamen, utgjer 80% av karakteren.

Begge vurderingsdelar må vere bestått med karakteren E eller bedre for å få endeleg vurdering i emnet.

Hjelpemiddel til eksamen

Karakterskala

Ved sensur av emnet vert karakterskalaen A-F nytta.

Fagleg overlapp

10 sp overlapp med GEOF294

Vurderingssemester

Det er berre mogleg å vurderingsmelde seg i semestra emnet vert undervist.

Litteraturliste

Litteraturlista vil vere klar innan 01.06. for haustsemesteret og 01.12. for vårsemesteret.

Emneevaluering

Studentane skal evaluere undervisninga i tråd med UiB og instituttet sitt kvalitetssikringssystem.

Programansvarleg

Programstyret har ansvar for fagleg innhald og oppbygging av studiet og for kvaliteten på studieprogrammet og alle emna der.

Emneansvarleg

Emneansvarleg og administrativ kontaktperson finn du på Mitt UiB, kontakt eventuelt Studierettleiar@geo.uib.no

Administrativt ansvarleg

Det matematisk naturvitskaplege fakultet v/ Institutt for Geovitskap har det administrative ansvaret for emnet og studieprogrammet.